نویسنده:
بازدید: 953 بازدید
معماری در شاهنامه فردوسی

معماری در شاهنامه فردوسی شاهنامه یکی از منابع بی همتا در مورد معماری و شهرسازی ایران باستان و پیش از اسلام تا عصر پادشاهان ساسانی است.

به طور کلی منابع معماری در شاهنامه فردوسی در دو گروه دسته بندی می شود:

  • نخست: بناها و آثار بجای مانده تا زمان فردوسی
  • دوم: متون ادبی و تاریخی و سفرنامه ها، اشعار و آثار و ابنیه بر جای مانده پیش از فردوسی

شاهنامه فردوسی یکی از آثار ادبی گرانبهایی است که براساس کتب و متن های موجود در سده چهارم هجری قمری درباره ی تاریخ و فرهنگ دوران پیش از اسلام، استوار شده است.

شاهنامه ، یک گنجینه و شاهکار ملی به شمار می رود که بینش ارزشمندی درباره ی فرهنگ و تمدن ایران باستان پیش روی نسل امروزین می گذارد

اسناد موجود و بیان فردوسی نشان میدهد که او آگاهی های مربوط به دوران پیش از اسلام را از منابع گوناگون و کتاب های پهلوی (که تا آن زمان باقی مانده بود) و به دست آورده بود

بدیهی است که نمی توان انتظار داشت همه داده های شاهنامه کامل باشند، به ویژه آن که تنها داده های مربوط به دوره ساسانیان جنبه ای تاریخی دارند و از دوره اشکانیان اطلاعات بسیار اندکی به او رسیده بود

آگاهی های مربوط به دوره های پیش تر از آن با افسانه، اسطوره و داستان ترکیب شده بود.

افزون بر این می توان حدس زد که مشاهده ها و تجربه های فردوسی از فعالیت ها، فضاها و روابط بین آنها، در شکل دهی به نگرش او در تدوین شاهنامه بی تأثیر نبوده است

شور بختانه تا کنون موضوع معماری در شاهنامه فردوسی مورد بررسی و تحلیل کافی قرار نگرفته است.

اطلاعاتی که فردوسی درباره چگونگی طراحی سطح کف ایوان مدائن یا طاق کسری آورده است، از جنبه نوعی طراحی معماری متناسب با سلسله مراتب اجتماعی و تشریفاتی بی نظیر و یگانه است و در جای دیگری مورد اشاره قرار نگرفته است

در نگاه نخست اطلاعات معماری در شاهنامه فردوسی در باره ایوان مدائن و طاق کسری ممکن است به نظر غیر واقعی برسد، در حالی که بر اساس بررسی هایی که انجام شده همین سازمان دهی در عمارت چهلستون اصفهان با همان اهداف و کار کرد و کمابیش همان سلسله مراتب اجتماعی وجود دارد

بنابراین اهمیت شاهنامه فردوسی به عنوان منبعی بی همتا که برخی مفاهیم معماری و شهرسازی باستان را از آن می توان استنتاج و استخراج کرد، بیش از پیش آشکار می شود.

معماری در شاهنامه فردوسی

مطالعه بیشتر